Bilinçli sosyal medya ve facebook kullanımı

Bilinçli sosyal medya ve facebook kullanımı

Facebook gibi sosyal hayatın ve gizliliğin ne denli korunduğu hakkında hiçbir fikir sahibi olmadığımız güncel sosyal ağ uygulamalarının hayatınız hakkında neleri bildiklerini biliyor musunuz?

Düşünün biraz, facebook'a reklam verirken bile, verdiğin reklamı hangi ildeki, hangi yaş aralığına, hangi cinsiyetteki ve ilgi alanları neler olan insanlara gösterileceğine kadar size danışıyor. Peki bu dağın görünen yüzü buysa, görünmeyen ve karanlık yüzü neleri deşifre edebilir.

Her zaman kendime ve çevremdeki insanlara demişimdir. Facebook, Whatsapp, Instagram vb. uygulamalar, aslında süper bir istihbarat uygulamalarıdır. Tabi bu uygulamaların sahibi olan ülkeler için. Ve bence bunlara yataklık yapmak gerçekten mantıklı bir sosyal olma türü değil.

Facebook öyle bir kurgu ki, Paylaşan hiçbir zaman itici ve salaş olduğu halini değil, her zaman görünmek veya olmak istediği halini paylaşır. Sahilde güneşlendiği, arkadaşları ile eğlendiği, kardeşleri ile gezdiği vb vb.. Ve bu paylaşımı izleyen de bilgisayar veya telefon başında boş olması gerekiyor ki, genelde evde, işte, okulda vb. Bu yüzden o paylaşan insan eğleniyor, sen çalışıyorsun (gibi). O geziyor sen bilgisayar başında oturuyorsun (gibi). O gülüyor sen bakıyorsun (gibi). Bu yüzden hep bir sönümleme ve mutsuzluk duygusu uyandırıyor içinde. Tabiki "Sosyal medyayı kullanmayın." demiyorum, ama "Sosyal medyayı bilinçli kullanın!" diyorum.

Neyse, şimdi ele alacağım tüm paragrafları görünen yüzleri ile desteklemeye de çalışacağım.

Senin adını, soyadını ve konumunu yani hayatını idame ettiğin yeri biliyor. Bu konuda hemfikiriz. Ve sen bu bilgiler ile şöyle karşıdan çekilmiş, sana göre çok yakışıklı/güzel, onlara göre ise analiz için bir hayli yeterli bir fotoğraf çekip, ekliyorsun duvarına. Hadi bu adam bir fotoğrafta senin biyometrik yüzünü algılamada zorlanıyordur diyelim. O fotoğtafı silip aylar sonra ikinci, üçüncü fotoğrafı yüklersin. Belki de eskisini hiç silmeden.. Zaten onlar sildiklerinle değil, yüklediklerinle ilgilenirler. Zaten sen sildiğinde de, onlar silmiyor. Sadece ayak altından kaldırıyorlar.

Yükledik mi üç bilemedim beş tane resim. Facebook aldı mı senin biyometrik yüz hatlarını. Görünen yüzü ile ispatlayalım hemen. Arkadaşların ile cafede oturuyorsun, gayet özlediğin bir ortam, gülmeler vs eski günler yad ediliyor. Ve birden arkadaşının o cep telefonunu çıkarıyor ve diyorki "eski günlerdeki gibi". Çekiyor hemen bir selfie. Ne diyor facebook çektiği o fotoğraftaki meltemin yüzünü kare içerisine alarak? Bu Meltem mi? Ve gerçekten de bir saniyeliğine şaşırıp "vay be nerden bildiki?" diyorsun. O güzel keyifli ortamda bir gülme sesi ile tekrar dönüyorsun arkadaşlarına, unutuyorsun herşeyi. Nerden tanıyor o yanındaki insanların yüzlerini?

Neyse, daha sonra birgün Facebook'ta yine arkadaşlarının neler yaptığı görmek için aşağı-aşağı gezerken Facebook sana şunu diyor, hesabınızın ve sizin güvenliğiniz için cep telefonunuz ile hesabınızı doğrulayın. Tabi diyorsun ki sen adam haklı, ben kendimi doğrulayım diyorsun. Telefon numaranı da veriyorsun. Sonra facebook o numara ile senin adını da mandallayıveriyor beynine.

Diyorsun ki "Olm ben adımı bile tam vermiyom ki, hafzullah yerine hafo yazıyorum". Tabi canım akıllısın sen. Bunu herkes yer ama facebook yemez. Çünkü sen numaran ile fişledin kendini artık. Bilinçsiz ve facebookta yeni olan arkadaşının biri facebook uygulamasını telefonuna indirmiş ve arkadaşlarını bulmak için "Telefon rehberindeki arkadaşlarını bulalım mı? Bize rehberinizdeki kişilere erişim izni verin." uyarısına sevinerek "Oho ne güzel hemen de anladı" diye ekleyerek "Tamam" butonuna basıp izin veriyor arkadaşın, ve arkadaşlarını bulup gözlerinin önündeki perde ile ilgilenmeye devam ediyor. Facebook, arkadaşının tüm rehberini alıp kendi hafızasındaki numaralarda bir güzel harmanlayıp, hemen bilgileri ekleyiveriyor senin dosyanın içine. Bu tek değil, bunun gibi elli belki de yüz tane arkadaş. Birisi rehberine "Mühendis hafzullah" diye kaydetmiş. Birisi "Naölden Hafzullah". Birisi "Hafzullah Kocaeli. Bir diğeri "Hafzullah Web Sitesi"... Facebook der ki kendi kendine; Bizin hafzullah kardeş Mühendislik yapıyor, Nevşehir Anadolu Öğretmen Lisesi mezunu, Kocaeli'de yaşıyor ve Ek iş olarak Web sitesi yapıyor. Hemen de notunu alır kenara. Bak ne oldu? Beğendin mi.. Sen sadece adını ve sözde güvenliğin için telefon numaranı vermiştin. Nereden geldi bu kadar bilgi?

Daha dur.. Nerelere geleceğiz..

Eğer verirsen yaşını, tam olarak alır. Vermezsen de bilir yaşını. Mezun olduğun liseden kaç senesinde mezun olduğunu bilmesi yeterlidir. Veya sürekli iletişim halinde olduğun arkadaşlarının yaş ortalamasını bilmesi yine yeterlidir.

Zaaflarını bilir senin. En diptekileri.. Senin bile bilmediklerini... Çünkü facebook kendini de çok iyi bilir. Sana iyi bildiği bir videoyu, bir görseli sunar. Tepkine bakar, cevabını alır ve notunu verir senin. En kötüsü de budur bence. Çünkü her insanın zaafı veya zaafları vardır. Vazgeçemedikleri.. Ve bunları kullanıp hiç beklemediğin bir anda iradene çelme takar bu sistem. Bunu sadece anlık düşünme. Allah bize, milletimize ve ülkemize ömür verir inşallah da görürüz hep beraber, yirmi yıl veya otuz yıl sonraki devlet yöneticisini. Onu kullanmak, istediklerini kabul ettirmek için dışarıdan o kadar eyleme maruz kalacak ki. Allah yardımcısı olsun şimdiden.

Yaşam standartlarını bilir. Kaçta yattığını kaçta kalktığı.. Bazen annen baban bile bilmez bunu, ama facebook bilir.

Sonra facebook'ta yeni bir resim kalmayana kadar aşağı aşağı iner ve görevini tamamlayıp çıkarsın. Ve aklına araştıracağın şeyler, izleyeceğin filmler, dinleyeceğin müzikler gelir. İnternette gezip eğlendirir, doldurursun kendini. Zannetme ki radardan çıktım. Facebook yine izliyordur seni. Emin olabilirsin! Çoğu internet sitesinde dikkatinizi çekmiştir. Yorum yapma kısmında facebook eklendisi kullanılmıştır. Saçma sapan bir site de bile sayfanın aşağılarında "facebook ile yorum yapın" başlığı altında resminizi ve adınızı soyadınızı görürsünüz. Facebook hemen sitenin ana fikri, konusu ve siteyi ziyaret eden diğer insanların hobileri fobilerini, alır ortalamayı, seni de ekler o çorbanın içine. Der ki buraya da geldi..

Denk geliyorsunuzdur sizde, cep telefonunuzu değiştirmek isteyip, internette yeni bir cep telefonu markası arayın. Veya kış geliyor internetten kışlık lastiklerin fiyatlarına bakmak için arayın bakalım bir. Daha sonra gezdiğiniz tüm sitelerde reklam kısımlarında hep aradığınız telefon ile ilgili, aksesuarları ile ilgili, araba lastiği ile ilgili reklamlar görürsünüz. Bu, anlattığım olayların daha basitidir. Tırnağıdır.

Bu dediklerim pasif bir kullanıcı için dahi geçerlidir. Eğer biraz da sosyal medya ile yatıp kalkanlardansanız, bakın sizin nelerinizi biliyor ki gerçekten bazılarını siz bile bilmiyorsunuzdur.

  • Yeriniz
  • Yaşınız
  • Bulunduğunuz jenerasyon
  • Cinsiyetiniz
  • Konuştuğunuz dil/diller
  • Eğitim seviyeniz
  • Çalışma alanlarınız
  • Gittiğiniz okullar
  • Etnik kökeniniz
  • Net gelir seviyeniz
  • Sahip olduğunuz ev ve evin tipi
  • Evinizin değeri
  • Sahip olduğunuz mülkün boyutu
  • Evinizin metrekaresi
  • Evinizin yaşı
  • Evinizin kompozisyonu (şekil olarak)
  • Yeni bir ilişkiye başlamış kullanıcılar
  • 30 gün içinde herhangi bir yıldönümü olan kullanıcılar
  • Ailesinden ya da memleketinden uzakta yaşayan kullanıcılar
  • Yakın zamanda evlemiş, nişanlanmış, taşınmış, ya da herhangi bir yıldönümü olan birisiyle arkadaş olan kullanıcılar
  • Uzak mesafelerden ilişkilerini yürüten kullanıcılar
  • Yeni iş sahibi olan kullanıcılar
  • Yeni nişanlanmış kullanıcılar
  • Yeni evlenmiş kullanıcılar
  • Yeni taşınmış kullanıcılar
  • Yakın zamanda doğum günü olan kullanıcılar
  • Ailenize dair bilgiler
  • Bebek bekleyen aileler
  • Anne olan kullanıcılar ve yaşam tarzları (hobileri, uğraşları vb)
  • Siyasete dahil olan kullanıcılar
  • Muhafazakar ve Liberal kullanıcılar
  • İlişki durumunuz
  • Çalışan durumunuz
  • Çalışmakta olduğunuz sektör
  • Mesleğiniz
  • İş yerinizin türü
  • İlgi alanlarınız
  • Motorsiklet sahibi kullanıcılar
  • Araba almayı planlayan kullanıcılar (ne tip ve ne zaman almayı planladıkları da dahil)
  • Son zamanlarda araba parçası ya da aksesuarı almış kullanıcılar
  • Araba parçalarına ya da oto servise ihtiyacı olan kullanıcılar
  • Kullandığınız aracın türü ve markası
  • Arabanızı aldığınız yıl
  • Arabanızın yaşı
  • Bir sonraki arabanıza ortalama ne kadar bir fiyata almak istediğiniz
  • Ne zaman yeni bir araba almayı planladığınız
  • Şirketinizdeki çalışan sayısı
  • Küçük işletme sahibi kullanıcılar
  • Şirketlerde yönetici ya da yönetim kadrosunda çalışan kullanıcılar
  • Herhangi bir kuruma bağış yapmış kullanıcılar
  • Kullandığınız cihazların işletim sistemleri
  • Oynadığınız oyunların türü
  • Oyun konsolu kullanan kullanıcılar
  • Facebook etkinliği oluşturmuş kullanıcılar
  • Facebook üzerinden ödeme yapmış kullanıcılar
  • Facebook üzerinden yapılan ödemelerde ortalamayı aşmış kullanıcılar
  • Herhangi bir Facebook sayfasına sahip olan kullanıcılar
  • Son zamanlarda Facebook'a fotoğraf yüklemiş kullanıcılar
  • İnternet tarayıcınız
  • Email servisiniz
  • Teknolojiye olan ilginiz
  • Gurbetçi kullanıcılar (hangi ülkeden geldikleri de dahil)
  • İş yaptığınız, tercih ettiğiniz bankalar
  • Yatırımcı kullanıcılar
  • Kredi limitiniz (kredi puanınız)
  • Aktif olarak kredi kartı kullananlar
  • Kullandığınız kredi kartı tipi
  • Banka kartı kullanan kullanıcılar
  • Kartınızda bulunan limit
  • Radyo dinleyen kullanıcılar
  • Tercih ettiğiniz televizyon programları
  • Mobil cihaz kullanan kullanıcılar (kullandıkları cihazların türleri, modelleri vs)
  • İnternet bağlantı türünüz
  • Yakın bir zamanda akıllı telefon ya da tablet almış kullanıcılar
  • Akıllı telefon ya da tablet üzerinden internete bağlanan kullanıcılar
  • İndirim kuponları kullananlar
  • Satın aldığınız kıyafet türleri
  • Ne sıklıkta alışveriş yaptığınız
  • Sık sık alkol tüketen kullanıcılar
  • Alışveriş yapan kullanıcılar (ve alışverişte genellikle sürekli aldıkları şeyler)
  • Güzellik ve bakım ürünleri alanlar
  • Sıklıkla kullandığınız ilaç türleri
  • Eve yaptığınız harcama miktarları
  • Çocuklarına ya da evcil hayvanlarına sık sık harcama yapan kullanıcılar (ve evcil hayvanlarının türü, cinsi)
  • Ev harcaması konusunda ortalamanın üstüne çıkanlar
  • Online alışverişi daha fazla tercih eden kullanıcılar
  • Yemek yediğiniz restoranlar
  • Alışveriş yaptığınız mağaza türleri
  • Çeşitli firmaların sunduğu online tekliflere ne denli olumlu/olumsuz geri dönüş yaptığınız
  • Gün içinde evde geçirdiğiniz ortalama zaman
  • Yakın zamanda taşınmayı düşünen kullanıcılar
  • Olimpiyatlar, futbol, dini günler ve bayramlar gibi şeylerle ilgili olanlar
  • İş ya da tatil amaçlı sık sık gezen kullanıcılar
  • İş değiştiren kullanıcılar
  • Tercih ettiğiniz seyahat yerleri
  • Seyahatten yeni dönmüş kullanıcılar
  • Seyahat uygulaması kullanmış kullanıcılar
  • Katıldığınız etkinlikler ve etkinliklerin türleri

Şimdi bazı arkadaşlar Cem Yılmaz'ın espirisine dayanarak diyordur ki "Muhittin Topalak and Kezban from Kazlıçeşme, Kill him!". "Ne yapsın Facebook senin dandik hesabını" diyenler mi dersin.. Ağlar mısın güler misin?

Öyle değil işte, keşke öyle olsa hepimiz gülsek geçsek. Bu bilgiler biliniyor ve kaydediliyor bu bir gerçek.

Ve bu bilgileri, gerektiği yerde seni yönetmek için, gerektiği yerde algı oluşturmak için, gerekdiği yerde ise ticari bir konuda seni ikna etmek için kullanırlar ve kullanıyorlar.

Peki sonuç ne? Ne yapacağız. Elbette "kanser tüm hücreyi sarmış, sen kolunu kurtarsan ne" veya "Facebook'u kullanma" demeyeceğim.. Çünkü biliyorum ki yapamayacaksın. Arkadaşların bile farkında olmadan seni tanıtıyor Facebook'a, olay büyük. Ama elinden geldiği kadar şeffaf olmaya bak! Mümkün olduğunca seni sadece tarif etmesi yeterli seviyede bir fotoğrafın olsun, bir karikatür, oynanmış, karanlık bir resim vb.. Birde adın ve telefonun olsun. Ve facebook ile işin bittiği zaman oturumu kapatıp, diğer işlerini öyle yapmanda fayda var. Yani Sosyal medya da ticaret yapıyor, veya eğitim vb. konular ile ilgili facebookta gruplarınıza mecbur iseniz.

Facebook'a üye olmak anlattıklarımdan bazılarının olması için yeterli hatta fazla bile. Hiç hesabı olmayan zaten büyük bir tebrik'i hakediyor. Hesabı olanlardan isen dikkat et.

Kısaca bir cümle ile : mümkün olduğunda özel hayatınızı bu tip platformlara paylaşıma açmamaya çalışın.

Hafzullah Yıldırım

Merhaba ben Hafzullah! Voiser.net, Hesaplus.com projelerinin kurucusuyum. 2015'te Kocaeli Üniversitesi'nden mezun oldum ve devamında Yüksek Lisans eğitimimi tamamladım. 2017'de çalıştığım şirketten istifa ederek kendi yazılım firmam Hafzullah.com.tr'yi kurdum.

Toplam 1 Yorum

Nurullah G.
Nurullah G.

11.12.2016 16:54:47

Bilgilendirme için teşekkürler. Bu konuya hiç bu açıdan bakmamıştım. Ufkumu genişlettiğin için sağol.

Hafzullah Yıldırım
Hafzullah Yıldırım

11.12.2016 19:59:06

Est. Çok sevindim makalemin faydalı bulduğunuza.

Sende Yorum Yap

Benzer Yazılar

Voiser Kimin?
Voiser.net Nedir?
Voiser Yeni Ofisine Geçti
İzmit'te Pandemi (Tam Kapanma)
Bedelli Askerliğin Tarihçesi